In twee weken maakte de beurs een enorme duik om vervolgens weer pijlsnel op te krabbelen. Op de korte termijn moeten we rekening blijven houden met dit soort extreme uitslagen, maar op lange termijn zijn de vooruitzichten voor aandelen goed, aldus Michael Nabarro.
We hebben de afgelopen periode de grootste verkoopgolf in risicodragende beleggingscategorieën sinds 2012 gezien. Niet alleen de snelheid, maar ook de hevigheid valt op.
Dit is het gevolg van onrust en angst voor een nieuwe recessie in Europa en voor langzamere wereldwijde groei. De volatiliteit is toegenomen, waarbij de markten de ene dag stijgen en de andere dag flink dalen.
Signalen dat de Europese economie – waaronder Duitsland – er niet goed voorstaat, worden in de kranten breed uitgemeten. Uit het kamp van de Amerikaanse Federal Reserve klonken gemengde geluiden omtrent het verhogen van de rente; ook dit droeg bij aan de marktonzekerheid. Vervolgens hielpen de berichtgeving omtrent Ebola en ISIS ook niet mee. Wat hebben al deze marktbewegingen en teleurstellende nieuwsberichten, met name in Europa, allemaal te betekenen?
Einde van de stijgende aandelenmarkten?
Ik geloof dat verscheidene positieve krachten in Europa en de VS onterecht worden overschaduwd door de huidige nieuwsberichten (en onrust). De positieve en lange termijn elementen die op de achtergrond spelen, worden vooralsnog niet op waarde geschat.
Bij deze positievere factoren denk ik onder meer aan een sterkere Amerikaanse dollar (en zwakkere euro), lagere energieprijzen en extreem lage financieringskosten voor banken, bedrijven en huishoudens. Bovendien komt dit allemaal samen in een omgeving die nauwlettend in de gaten wordt gehouden door centrale banken die erop gebrand zijn om het wereldwijde herstel op koers te houden.
Vanuit fundamentele optiek denk ik, hoe verontrustend de afgelopen periode ook is geweest, dat de huidige marktsituatie tijdelijk is en dat het economische herstel aanhoudt.
Technisch beeld voor aandelen op de korte termijn verzwakt, maar langer termijn beeld blijft positief
Als we de grafieken bestuderen dan constateren wij dat het korte termijn beeld door de recente dalingen verslechterd is. Echter, de langere termijn trends in Europa en de Verenigde Staten blijven positief. De vraag is nu of we op de korte termijn de bodem hebben gezet of dat de markten de langere termijn stijgende trendlijnen gaan opzoeken.
In deze bijdrage zal ik vanuit technische optiek een tweetal indices uit Europa één uit de Verenigde Staten en de opkomende markten analyseren. Ik gebruik weekgrafieken om een beter perspectief te laten zien.
Europa:AEX en Stoxx600
Kijken we naar de ons bekende AEX-index (zie grafiek boven, klik op fig. om uit te vergroten), dan zien we dat de index dit jaar werd geplaagd door vele vinnige bewegingen, vooral veroorzaakt door geopolitieke spanningen, tegenvallende acties van de ECB en een haperend economisch herstel in Europa.
Het gevolg was dat twee weken geleden de stijgende trendlijn sinds 2009 en de recente bodem op 388 punten neerwaarts zijn doorbroken. Dit zorgt ervoor dat het korte termijn beeld aanzienlijk is verzwakt en we nu in een zogenaamde overgangsfase terecht zijn gekomen.
Er zal dan nu door de markt bepaald worden of we in eerste instantie zijwaarts gaan of, indien er een lagere top word geplaatst, er zelfs een dalende trendfase kan ontstaan. Dat proces is nu gaande en signaleert daarmee dat behoudendheid geboden is. De oude steunzone op circa 390-440 punten werkt nu als weerstand en indien de index hier niet boven kan komen nemen de kansen voor een verdere daling toe.
Een test van de grofweg 370 punten lijkt dan waarschijnlijk en indien dit niveau ook sneuvelt mag een test van de lange termijn stijgende trendlijn verwacht worden (350 punten). En dat is toch nog een neerwaarts potentieel van circa 10 procent. Mocht de recente gemaakte steunzone op 366-370 punten standhouden lijkt een meer zijwaarts beeld waarschijnlijk.
Het goede nieuws is dat de lange termijn opgaande trendlijn sinds de crisis intact is, maar het korte termijn beeld uiterst fragiel is. Meer duidelijkheid is nu gewenst omtrent het korte termijn toekomstig koersverloop. Kortom; voor de korte termijn vinger aan de pols.
Analyseren we in Europa de breedgemeten Stoxx 600 (zie grafiek boven, klik op fig. om uit te vergroten) dan zien we een nagenoeg gelijk beeld. Het langere termijn beeld blijft positief zolang de steunzone 275-290 intact is. Maar ook hier zijn recentelijk zowel de opgaande trendlijn als de meest recent gemaakte bodem gesneuveld.
Er is nu een weerstandszone tussen grofweg 320-333 en zolang de koersen hieronder blijven, is het korte termijn beeld zwak. Ook hier is nu sprake van een overgangsfase en ligt lagere topvorming op de loer met alle gevaren van dien. Maar zolang de recente bodems houden en de langere termijn stijgende trendlijn intact blijft is, blijft het langere termijn beeld positief.
Koersen dienen dus wel boven 275-290 zone te blijven. Anders wordt het tijd voor een nieuwe analyse. Voor de korte termijn is er door de recente beweeglijkheid nu wel een flinke bandbreedte (310-333) ontstaan waarin de koersen kunnen manoeuvreren zonder duidelijk een richting te kiezen. Dus ook geldt; voor de lange termijn blijft het licht op groen, maar op de korte termijn is voorzichtigheid geboden.
Verenigde Staten: S&P500
Het lange termijn beeld in de VS is positief en we zien ook dat de dalingen ten opzichte van Europa minder extreem zijn. Zolang deze trend positief blijft is er vanuit technische optiek voor lange termijn beleggers weinig aan de hand.
Voor de korte termijn is het wel oppassen. Ook in de VS is het technische beeld op de korte termijn verzwakt en zien we dat de steile opgaande trend sinds 2013 nu is verlaten. Er is nu sprake van een overgangsfase op de waarin beleggers wel gespitst dienen te blijven. Met name beleggers die korter op de bal zitten.
Of de S&P500 gaat mogelijk een lagere top gaat vormen waarbij de kans op een test van de recente dieptepunten (en mogelijk verder) kan plaatsvinden of de index gaat consolideren (zie grafiek boven, klik op fig. om uit te vergroten). Ik denk dat de kans dat we in één keer weer nieuwe records gaan vestigen het minst waarschijnlijk is. Nogmaals niet op de langere termijn, maar voor de aankomende weken lijkt er meer beweeglijkheid op komst.
Opkomende markten: MSCI Emerging market index
Deze verzamelindex beweegt al sinds 2012 in een zijwaartse bandbreedte tussen grofweg 875-1085 (zie grafiek boven, klik op fig. om uit te vergroten). Echter begin september van dit jaar gaf deze index het signaal opwaarts te willen uitbreken en zette mij ook op het verkeerde been. Na een week werd de positieve uitbraak geneutraliseerd (failure) en is de oude bandbreedte weer intact. We zien ook dat het herstel van de afgelopen dagen ten opzichte van de ontwikkelde markten achterblijft. Hier is dus het lange termijn beeld neutraal en op de korte termijn negatief. Actieve beleggers kunnen binnen deze bandbreedte uitstekend aan de slag. Lange termijn beleggers kunnen of agressief aan de onderkant van de bandbreedte kopen of wachten op een significante uitbraak aan de bovenkant.
Het huidige beurssentiment is tijdelijk van aard
Vanuit de langere termijn fundamenten lijkt het huidige beurssentiment tijdelijk van aard. De huidige marktvolatiliteit doet niet af aan mijn mening dat er voor aandelen vooralsnog slechts enkele alternatieven met een acceptabel risico zijn.
Vanuit technische optiek lijkt dat ook het geval zolang de lange termijn trends intact blijven. En dit is mijn optiek het meest waarschijnlijke scenario. Er dient wel rekening gehouden te worden dat er op de korte termijn, ondanks het sterke herstel van de afgelopen dagen, meer volatiliteit kan komen en mogelijk lagere koersen indien er lagere topvorming plaatsvindt. Het technisch beeld is in volgorde het meest gunstig voor de Verenigde Staten, Europa en dan de opkomende markten.
Kortom: Voor lange termijn beleggers is kopen op dips de aanbevolen strategie zolang de bovenstaande aannames intact zijn. Voor de actieve beleggers is het nu vinger aan de pols en kunnen er op de korte termijn zowel long als short kansen ontstaan.
Michael Nabarro is Investment Manager, Private Trading bij ABN Amro MeesPierson Private Banking . Michael’s financiële carrière begon in 1989 en sindsdien is hij actief betrokken bij het adviseren van particuliere en professionele relaties, voornamelijk partijen met een actieve beleggingsstijl. Zijn columns zijn niet bedoeld als individueel advies tot het doen van beleggingen. Voor meer informatie zie: Technische Analyse bij ABN Amro.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl